دوره دستیاری رشته‌های تخصصی بالینی یکی از مقاطع تحصیلات عالی دانشگاهی (Academic) است که متقاضیان واجد شرایط با داشتن مدرک دکترای پزشکی عمومی (M.D) پس از موفقیت در امتحان پذیرش دستیاری و گذراندن دوره‌های آموزشی تئوری و عملی و قبولی در امتحانات لازمه (تکوینی و نهایی) موفق به اخذ مدرک تخصصی در رشته مربوط می‌گردند.
تعریف دستیار
دستیار به فردی اطلاق می‌شود که با داشتن مدرک دکترای پزشکی عمومی و پذیرش در امتحان ورودی دستیاری جهت آموزش‌های نظری کسب مهارت‌های عملی، در یکی از رشته‌های تخصصی پزشکی طی مدت‌زمان مشخصی که برای آن دوره از طریق شورای آموزش پزشکی و تخصصی تصویب شده است به امر تحصیل، آموزش، پژوهش و انجام فعالیت‌های کارورزی تخصصی اشتغال می‌ورزد.
هدف دوره دستیاری
تربیت پزشک متخصص و متعهد در رشته‌های مورد نیاز کشور جهت کسب مهارت‌های نظری و عملی، آموزش پزشکی، تعمیم و گسترش بهداشت در جامعه، امور درمانی و انجام فعالیت‌های پژوهشی در راستای پیشبرد دانش پزشکی است.
نحوه ثبت نام از پذیرفته‌شدگان دستیاری پزشکی، دندان‌پزشکی و داروسازی
پذیرفته‌شدگان قطعی دستیاری موظفند طبق زمان اعلام شده توسط دبیرخانه به دانشگاه (اداره دستیاری تخصصی و فوق تخصصی) مراجعه و طبق ضوابط و مقررات دوره دستیاری تخصصی بالینی پزشکی نسبت به ثبت نام، سپردن تعهد محضری و ارائه مدارک لازم اقدام نمایند. چنانچه پذیرفته‌شدگان در موعد مقرر به هر دلیل جهت ثبت نام مراجعه ننمایند منصرف از تحصیل تلقی شده، اسامی افراد جایگزین در موعد تعیین‌شده از سوی دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی اعلام می‌شود.
تبصره 1: در آزمون پذیرش دستیار به‌ازای منصرفین و عدم مراجعه پذیرفته‌شدگان جهت ثبت نام و شروع دوره سه نفر با رعایت اولویت‌های مصوب شورای آموزش پزشکی و تخصصی به‌عنوان جایگزین معرفی می‌گردد تا براساس ترتیب اعلام شده از سوی دبیرخانه نسبت به ثبت نام یک نفر با رعایت اولویت‌های مقرر اقدام شود.
زمان شروع دوره دستیاری
پذیرفته‌شدگان دستیاری پس از انجام ثبت نام قطعی موظفند از اول شهریور و مهرماه سال مربوطه براساس تاریخ فراغت از تحصیل دوره دستیاری را شروع نمایند و چنانچه تا زمان اعلام شده از دبیرخانه انصراف خود را به دانشگاه اعلام نمایند مشمول محرومیت یک‌ساله از شرکت در آزمون نشده و غرامت به آنان تعلق نمی‌گیرد. چنانچه بعد از تاریخ مذکور انصراف صورت بگیرد علاوه بر محرومیت یک‌ساله از شرکت در آزمون، ملزم به پرداخت خسارت مربوطه با تعیین دفتر حقوقی وزارت متبوع طبق سند تعهد محضری که سپره‌اند، می‌باشند.
توجه: انصراف به‌علت بیماری فقط با تأیید کمیسیون پزشکی و شورای آموزشی دانشگاه به‌شرط شرکت مجدد در آزمون پذیرش دستیاری و موفقیت در آن امکان‌پذیر می‌باشد. ضمن اینکه غرامت تحصیلی و محرومیت از پذیرش در دوره بعدی آزمون شامل حال این افراد نمی‌گردد.
لغو دوره دستیاری
ترک تحصیل، انصراف و انقطاع در دوران تحصیل پس از سه ماه دوره دستیاری بیش از یک ماه به‌دلایل غیموجه، منجر به لغو دوره دستیاری خواهد شد. بازگشت به تحصیل دستیار قبل از یک ماه به درخواست خود متقاضی و موافقت دانشگاه بلامانع می‌باشد (به استثنای مردودین در گزینش).
تبصره: پرونده داوطلبانی که پس از شروع دوره، دستیاری آنها لغو می‌شود، به دفتر حقوقی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ارسال می‌گردد تا براساس تعهد محضری سپره شده و مقررات موجود با آنها رفتار شود.
بازگشت به تحصیل
بازگشت به تحصیل دستیار منصرف یا غایب که پس از سه ماه اولیه دستیاری اعلام انصراف یا غیبت نموده است در صورتی که مدت انفصال وی از تحصیل از یک ماه بیشتر نباشد. به تقاضای ذینفع، موافقت گروه آموزشی و تأیید دانشکده پزشکی مربوطه بلامانع خواهد بود. در صورتی که غیبت دستیار کمتر از شش ماه باشد تشخیص موجه‌بودن غیبت و چگونگی جبران آن به عهده شورای آموزش دانشگاه که با حضور مدیر گروه ذیربط خواهد بود، می‌باشد.
انصراف و تسویه حساب
دستیارانی که حین تحصیل متقاضی انصراف می‌باشند، می‌بایست درخواست انصراف خود را به انضمام موافقت دانشکده مربوطه پس از احتساب هزینه‌های دریافتی و ارائه تسویه حساب، از طریق دانشگاه به دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی ارائه نمایند تا جهت استیفای حقوق دولت اقدام شود. بدیهی است پس از دریافت وجوه مربوطه، تسویه حساب ارائه و انصراف قطعی به دانشگاه مربوطه اعلام خواهد شد. پس از اعلام انصراف قطعی دانشگاه‌ها موظفند، مراتب انصراف قطعی دستیار را به مراجع ذی‌صلاح (نظام‌وظیفه، محل بورس و یا سازمان محل تعهد) اطلاع دهند.
انتقال، تغییر رشته، میهمانی، جابه‌جایی
دستیاران پذیرفته‌شده در مقطع دستیاری با رعایت موارد ذیل مجاز به ارائه درخواست انتقال می‌باشند.
انتقال دستیاران در صورت موافقت شورای نقل و انتقال دانشگاه‌های مبدأ و مقصد تنها در صورت احراز شرایط خاص جهت دستیار که پس از تکمیل فرم انتخاب رشته- محل حادث گردیده با موافقت دانشگاه قابل انجام می‌باشد. شرایط خاص مورد نظر عبارتند از:
- تبعیت از همسر که عقد نکاح بعد از تاریخانتخاب رشته- محل به‌وقوع پیوسته است.
تبصره: همسرانی که هر دو در یک آزمون پذیرش دستیار شرکت و پذیرفته شده‌اند.
- حکم کفالت مادر، پدر و یا برادر و خواهر دارای معلولیت جسمی یا روحی از مراجع قانونی
- ابتلاء به بیماری‌های صعب‌العلاج به تشخیص کمیسیون پزشکی دانشگاه
انتقال دستیار به دانشگاه دیگر (به‌استثنای دانشگاه‌های مستقر در تهران) براساس ضوابط مصوب شورای آموزش دانشگاه‌های مبدأ و مقصد و رأی کمیته نقل و انتقالات دستیار در دانشگاه بلامانع است.
رسیدگی به درخواست‌ها و انجام نقل و انتقال دستیاران فقط در مدت پس از ثبت نام و شروع به آموزش و اطلاق لفظ دستیار به فرد پذیرفته‌شده قابل دریافت و بررسی می‌باشد.
درخواست انتقال صرفاً از تاریخ اول شهریو لغایت پایان مهرماه قابل دریافت می‌باشد.
انتقال از سایر دانشگاه‌ها به دانشگاه‌های مستقر در تهران و دانشگاه‌های مستقر در شهر تهران به یکدیگر ممنوع می‌باشد.
انتقال در سال آخر دستیاری ممنوع می‌باشد.
صدور مدرک فراغت از تحصیل دستیاران انتقالی به عهده دانشگاهی می‌باشد که بیش از نیمی از دوره آموزشی دستیار در آن گذرانیده شده است.
موافقت با انتقال دستیاران با ذکر شرط جایگزین ممنوع می‌باشد.
انتقال دستیاران خارج از کشور به دانشگاه‌های داخل کشور تابع مقررات خاص می‌باشد.
جابه‌جایی دستیاران ممنوع می‌باشد.
تغییر رشته
چنانچه دستیاران در طول دوره آموزش دچار نقص عض و مؤثر جسمی یا روانی شوند گروه مربوطه می‌تواند با ذکر دلایل مراتب را جهت طرح در کمیسیون پزشکی منتخب دانشگاه به دانشکده پزشکی منعکس نماید. پس از تأیید کمیسیون مذکور و موافقت شورای آموزشی دانشکده و دانشگاه از ادامه تحصیل این افراد جلوگیری به‌عمل می‌آید.
در صورت موافقت شورای آموزشی دانشگاه، چنانچه نقص عضو مؤثر حرفه ای برای سایر رشته‌ها در همان دانشگاه مانع از ادامه تحصیل در آن رشته‌ها نباشد و فرد حداقل نمره آخرین نفر پذیرفته شده رشته مربوطه را در همان سهمیه و همان سال در همان دانشگاه دارا باشد می‌تواند تغییر رشته دهد.
مهمانی
مهمان‌شدن دستیاران حداکثر به‌مدت 9 ماه برای دوره‌های سه‌ساله و یک‌سال برای دوره‌های چهارساله با توافق دانشگاه‌های مبدأ و مقصد یکبار در طول تحصیل از شش ماه دوم سال اول مجاز می‌باشد.
توجه: مهمانی در شش ماهه آخر دستیاری مجاز نمی‌باشد.
پرداخت کمک‌هزینه تحصیلی دستیاری در طول مدت مهمانی به عهده دانشگاه مبدأ می‌باشد.
افزایش سنوات تحصیلی یا تمدید دوره دستیاران تابع مقررات مربوطه می‌باشد.
در طول دوره مهمانی مسئولیت آموزشی دستیار به عهده مدیر گروه مربوطه و دانشگاه محل مهمانی دستیار می‌باشد.
دانشگاه مبدأ ملزم می‌باشد در هنگام معرفی دستیار جهت طی دوره مهمانی مشخصاً به دانشگاه مقصد اعلام نماید که دستیار در مدت مورد نظر ملزم به انجام چه قسمت از وظایف مندرج در برنامه آموزشی خود می‌باشد.
مدت دوره چرخشی دستیاران در سایر دانشگاه‌های علوم پزشکی از مدت مهمانی مجاز دستیاران کسر می‌گردد.
جابه‌جایی
جابه‌جایی دستیاران تحت هر شرایطی ممنوع می‌باشد.
آموزش دوره دستیاری
دستیاران موظفند طبق برنامه ای که از طرف گروه آموزشی مربوطه تنظیم می‌شود. در فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و درمانی از جمله کلاس‌های نظری گزارش صبحگاهی، گزارش‌های مرگ‌ومیر و گزارش موردی Case report ژورنال‌کلاب کارورزی‌های بیمارستانی و درمانگاهی آزمایشگاهی و کشیک‌های بخش و درمانگاه مربوطه و مأموریت‌های علمی و طرح‌های تحقیقاتی به‌طور فعال شرکت نمایند.
تحصیل در دوره دستیاری به‌طور تمام‌وقت بوده و براساس برنامه ای است که از طرف مدیر گروه تنظیم می‌شود.
تبصره1: گزارش ماهانه حضور و غیاب و کارکرد دستیاران توسط رؤسای بخش‌ها به معاونین آموزشی گروه یا مدیرگروه مربوطه و از طریق معاونین مراکز به دانشکده ذیربط ارسال خواهد شد.
تبصره 2: پرداخت کمک‌هزینه تحصیلی دستیاری منوط به ارائه گزارش کار کاهانه دستیاران می‌باشد.
تبصره 3: افزایش سنوات تحصیلی با تمدید دوره دستیاران تابع مقررات مربوطه خواهد بود.
تبصره 1: کلیه دستیاران شاغل به تحصیل در بیمارستان، از ناهار و دستیاران کشیک علاوه بر آن از خوابگاه، صبحانه و شام برخوردار خواهند بود.
تبصره 2: تنظیم برنامه و افزایش کشیک موظف طبق ضوابط به عهده مدیرگروه است.
تبصره 3: حکم آموزشی دستیار یک‌ساله است و صدور حکم سال بالاتر بعد ازاحراز شرایط ارتقاء سالیانه می‌باشد.
مرخصی
دستیاران با توجه به نیاز و در صورت بروز موارد ناخواسته و ضرورت می‌توانند در هر سال دستیاری از مرخصی‌های استحقاقی، استعلاجی، زایمان و بدون مزایا استفاده نمایند.
مرخصی استحقاقی: دستیاران می‌توانند به‌ازای هر ماه 5/2 روز و هر سال تحصیلی جمعاً به‌مدت یک‌ماه از مرخصی استحقاقی استفاده نمایند.
تبصره: در صورت عدم استفاده از مرخصی در طول سال تحصیلی فقط 15 روز ذخیره و به سال‌های بعد موکول می‌شود. دستیار مجاز است در سال آخر حداکثر از 45 روز مرخصی ذخیره علاوه بر مرخصی استحقاقی همان سال استفاده کند.
ترتیب استفاده از مرخصی با نظر رئیس بخش و تأیید مدیرگروه مربوطه خواهد بود.
مرخص بدون مزایا: هر دستیار می‌تواند در طول دوره معادل مجموع مدت مرخصی استحقاقی خود با موافقت رئیس بخش و مدیر گروه آموزشی و دانشکده انقطاع تحصیل داشته باشد (برای مثال دستیار دوره‌های چهارساله می‌تواند از 4 ماه مرخصی بدون کمک‌هزینه تحصیلی استفاده نماید) بدیهی است مت مذکور به طول دوره دستیاری افزوده خواهد شد. دستیارانی که همسر آنها جزو کارکنان دولت بوده و به‌دلیل مأموریت یا ادامه تحصیل عازم خارج از کشور هستند می‌توانند با ارائه مدارک مستدل صرفاً از یک‌سال مرخصی بدون مقرری دستیاری تنها یکبار در طول دوره دستیاری بهره جویند.
تبصره: پرداخت کمک هزینه تحصیلی در مدت انقطاع تحصیلی مجاز نیست.
مرخصی استعلاجی: استفاده از مرخصی استعلاجی برای دستیاران به‌میزان حداکثر یک ماه در طول دوره دستیاری براساس گواهی پزشک و تأیید پزشک معتمد و شورای پزشکی دانشگاه بلامانع است. در صورتی که غیبت دستیار به‌علت بیماری در طول دوره تحصیلی از یک ماه بیشتر باشد برابر ماه به مدت مذکور به دوره دستیاری وی با استفاده مابه‌التفاوت مدت مذکور به دوره دستیاری وی اضافه خواهدشد. اما در مدت بیماری بیش از سه ماه به دستیار کمک‌هزینه تحصیلی پرداخت نخواهد شد.
تبصره 1: در صورت بروز بیماری، دستیار موظف است مراتب را ظرف یک هفته به دانشگاه اطلاع دهد و ارائه گواهی استعلاجی برای شروع مجدد دوره الزامی است.
تبصره 2: در صورتی که مدت بیماری دستیار از 6 ماه تجاوز کند تصمیم‌گیری در مورد ادامه یا لغو دوره دستیاری پس از تأیید شورای پزشکی دانشکده به عهده شورای آموزشی دانشگاه خواهد بود.
استفاده دستیاران خانم از 6 ماه مرخصی زایمان برای یکبار در طول دوره دستیاری بلامانع می‌باشد.
فقط برای یکبار در طول دوره دستیاری استفاده‌کنندگان از مرخصی زایمان از کمک‌هزینه تحصیلی استفاده خواهند کرد.
امور رفاهی
به دستیاران ماهانه مبلغی به‌عنوان کمک‌هزینه تحصیلی دستیاری پرداخت خواهد شد.
تبصره 1: در مدت مرخصی استعلاجی بیش از سه ماه به دستیاران کمک هزینه تحصیلی دستیاری تعلق نمی‌گیرد.
تبصره 2: کمک هزینه تحصیلی دستیاران میهمان توسط دانشگاه مبدأ پرداخت می‌شود.
تبصره 3: پرداخت کمک‌هزینه تحصیلی مذکور در صورت تأیید شورای هماهنگی هیأت امناء دانشگاه‌ها قابل اجرا خواهد بود.
مبنای کمک‌هزینه تحصیلی پایه با محل آموزش تخصصی و رشته تخصصی تغییر نمی‌کند.
تغییر در میزان کمک‌هزینه تحصیلی دستیاری پس از تصویب هیأت امنای دانشگاه‌ها لازم‌الاجرا خواهد بود.
افزایش سنواتی کمک‌هزینه تحصیلی دستیاری پس از قبولی در امتحان ارتقاء به سال بالاتر قابل اجرا می‌باشد.
مبلغ عیدی دستیاران معادل عیدی مصوب کارمندان دولتی خواهد بود که با تصویب هیأت امنای دانشگاه‌ها قابل پرداخت می‌باشد.
در تمام مدت دوره دستیاری، دستیاران به هیچ‌وجه حق تأسیس و اداره مطب خصوصی یا درمانگاه را ندارند و نمی‌توانند حتی به‌صورت قراردادی و ساعتی به استخدام هیچ‌یک از مؤسسات دولتی یا وابسته به آن بخش خصوصی و یا خیریه درآیند.
تبصره: در صورت لزوم دانشگاه علوم پزشکی محل تحصیل دستیار می‌تواند از خدمات وی در واحدهای تابعه با عقد قرارداد خاص استفاده نماید.
در صورتی که شرایط خاصی خارج از موارد مشمول مواد آیین‌نامه مطرح شود تعیین تکلیف به عهده دبیرخانه شورای آموزش پزشکی و تخصصی خواهد بود.
نحوه اخذ تعهد از پذیرفته‌شدگان دوره‌های دستیاری
پذیرفته‌شدگان دوره‌های دستیاری پزشکی، دندان‌پزشکی، داروسازی بالینی ملزم هستند پس از قبولی و در هنگام ثبت نام با مراجعه به هر یک از دفاتر اسناد رسمی (تهران و شهرستان‌ها) نسبت به ارائه تعهد محضری به میزان اعلام‌شده از سوی دبیرخانه‌های مربوطه اقدام و اصل سند مربوطه را به همراه دو برگ فتوگی آن به واحد آموزش تحویل نمایند.
نظرات کاربران